Pechvogel en plak

‘Basisscholen Drenthe presteren goed ’, las ik onlangs in het dagblad Trouw.  Nu weet ik toevallig iets over het onderwijspeil in Drenthe in vroeger jaren. In 1820 kon maar liefst 81% van de trouwparen in Drenthe lezen en schrijven !  Denk dus niet te min over al die armoezaaiers in plaggenhutten op de hei, menig dorpsbrink kende een redelijk functionerend schooltje.

Ik kreeg deze gegevens van een collega rondleider, met bronnen erbij. Die heb ik niet gecheckt, (ook niet nagecheckt zoals menigeen heden ten dage meent te moeten schrijven, maar dit terzijde) ik geloof hem op zijn woord, immers: rondleiders liegen nooit. Ook al fronsen gastvrouwen en –heren in de verschillende objecten nog zo vaak hun wenkbrauwen als ze onze verhalen aanhoren: rondleiders liegen nooit, nooit!! Zodra ze met een groep op stap gaan zijn ze onfeilbaar, voor anderhalf uur Gods plaatsbekleder op aarde. Ze delen dan a.h.w. in alle eigenschappen van die ene (en binnenkort twee) in Rome. We mogen rustig aannemen dat nergens in Nederland zoveel plaatsbekleders rondlopen als in het Ned. Openluchtmuseum. Maar dit alles terzijde.

Terug naar het krantenbericht: Drentse leerlingen in groep vier scoren de laatste jaren in rekenen en taal hoger dan het landelijk gemiddelde, zo las ik. Alleen met de Cito-toets  wil het nog niet zo vlotten, maar een kniesoor die daarop let. Als ik met mijn groep ons museumschooltje binnenga is het wel duidelijk, de leerlingen waren overzichtelijk gezeten rond een simpel turfvuurtje, niks geen groepswerk of ander modern gedoe, de juf hanteerde  een pechvogel, en hield ze onder de plak. Dat betekent dat de leerling in kwestie een flinke tik over de vingers kreeg met een soort houten lepel. Het arme schaap (of het ettertje) moest hiertoe zelfs bereidwillig zijn hand uitstrekken naar de juf! Reken maar dat de hele klas gniffelend toekeek, want kinderen zijn wreed jegens elkaar.

Die collectieve erfenis is natuurlijk wel de bodem waarop het huidig onderwijs in het land van Bartje voortborduurt. Zo gezien is het niet zo heel verbazingwekkend dat ze in het Drentse land bovengemiddeld scoren!!

Niks niet hoogbegaafd. Waarom zouden die turfetertjes hoogbegaafd zijn? Wel nee, gewoon een voorspelbaar effect van pechvogel en plak . Ik roep al jaren dat de corrigerende plak en de pechvogel weer moeten worden ingevoerd in ons onderwijs. Maar ja, wie ben ik?

Op de parkeerplaats hoor ik een opa tegen zijn kleinzoon zeggen: ‘nee, je hebt een kaneelstok gehad, dat is genoeg’.  Tot mijn verbazing dringt het joch niet verder aan. Zou hij ook weet hebben van pechvogel en plak? Als dat zo is dan komen vast en zeker uit Drenthe!