Ik ga op reis en neem mee

Slaven hadden natuurlijk geen bagage bij zich.  Maar ze namen wel verhalen mee, vooral Anansiverhalen, die hadden ze in hun hoofd. Wat in hun hoofd zat ging mee aan boord.  En Anansi zelf was ook aanwezig, die spon draden waarlangs hij op en neer kroop in de scheepsruimen. Overal ging hij met hen mee,  ook op de plantages zagen ze hem overal. Aldus Julian, de verteller van vandaag, in het theekoepeltje in het openluchtmuseum. In dat koepeltje worden sinds enige tijd Anansiverhalen verteld. Al twee keer eerder was ik ernaartoe  gegaan, maar beide keren zat ik moederziel alleen onder de daar opgestelde Anansiboom. Vandaag probeer ik het opnieuw, driemaal is scheepsrecht. Ik tref Julian.

Even denk ik dat hij verhalen gaat vertellen aan het groepje Russen dat tot onze verbazing de koepel betreedt, maar nee de Russen gaan weer verder.  Anansi dus niet naar Rusland vandaag. Even later komt Leila binnen met broertje en ouders, en net als Julian wil beginnen komt ook Nienke met haar ouders en broertje.  Julian vertelt dat Anansi een echte spin is maar ook wel een beetje op een mens lijkt. Kijk maar, zegt hij, wijzend op de afbeelding. Ja, de kinderen beamen het, hij heeft ook een beetje een mensengezicht.

Anansi wil naar een feest maar moet betalen om binnen te komen, hoe moet dat nu? Dan verneem ik dat Anansi heel slim is, veel ziet en met zijn spinnenoortjes heel goed kan horen. Ik leer dat kakkerlakken heel harde werkers zijn en dat de haan ‘s morgens heel hard roept: kukkelekúú, ik wil niet op het menúú, en nog veel, veel meer leer ik.   Het wordt leuk als Anansi eenmaal op het feest –natuurlijk lukt het hem daar te komen -  wil dansen met Leila en ook Nienke in het verhaal wordt betrokken. Iedereen luistert geboeid hoe Anansi iedereen te slim af is.  Na afloop doet zelfs het kleine broertje van Nienke een tekening van Anansi in het verzamel-vogelkooitje. Blij verrast door dit onverwachte intermezzo verlaten de ouders met hun kroost het koepeltje met die vreemde Anansiboom.

Als ik een uurtje later vanwege de regen even wil schuilen in de boerderij uit Kadoelen ontwaar ik daar een aantal kinderen met vier moeders. Ze zitten met zijn allen in een grote kring op de lemen vloer. Ze zitten met de ogen dicht, tenminste dat lijkt de bedoeling, ik zie er een aantal smokkelen.  Een van de moeders loopt al huppelend met een doekje in de hand  rond de kring en allen zingen het mij bekende riedeltje:

 Zakdoekje leggen,

Niemand zeggen,

Ik heb de hele nacht gewaakt.

Twee paar schoenen heb ik afgemaakt:

Ergens in mijn bovenkamer springt een deurtje open en moeiteloos haak ik in:

Een van stof en één van leer,

hier leg ik mijn zakdoekje neer.

Op weg naar huis bedenk ik dat ook dit liedje ongetwijfeld als eens Anansi in de hoofden van landverhuizers meegegaan is naar Zuid Afrika, Canada en elders.

Als je te vroeg springt ben je te vroeg 

Het had een uitdrukking van Cruijff kunnen zijn: het geel was uit de wind gegrepen. Maar ik hoorde hem uit de mond van een voetbalanalist tijdens het W.K.  Hij sprak ook over geelwaardige overtredingen, dat zijn overtredingen waarvoor de scheids had moeten fluiten.De man is uiterst deskundig. Ik leerde veel van hem.Je moet keuzes maken in het sturen.Als je niet stoort kan de bal ongestoord rondgaanAls het niet verder kan kan het terug.Als je te vroeg springt, ben je te vroeg, maar als je te laat springt ben je ook niet op tijd.Of het nu oogstrelend is of niet, de meters moeten toch gemaakt wordenSoms bleek de man voorspellende kwaliteiten te bezitten:Er komt een spetterende verlenging aan.Meer geluk gaan de Portugezen niet krijgen.Vooral tijdens de finale was mijn analist goed op dreef. Nani, daar gaat hij, langs twee man, nog eens door twee man heen, maar dan vergeet hij de bal…Als een speler op de grond ligt: typisch geval van een watje, de boel belazeren. Voortaan dit begrip dus niet meer verkeerd gebruiken!Mijn analist beschikt ook over psychologisch inzicht: het lijden van het spelen zonder Ronaldo bevrijdt nu de spelers, zo lijkt het. En over dezelfde Ronaldo langs de zijlijn: hij gedraagt zich zoals een coach doet: het is tijd, zegt hij, ook al is het geen tijd. Aha, dat moet een coach dus doen, behalve keuzes maken in het sturen ook nog de tijd manipuleren. Nu begrijp ik waarom het zo’n goed betaalde baan is. Ook coaches worden trouwens beoordeeld door de analist. Over een wissel na een doelpunt: dit is geen plan B, dit is plan E, een slechte wissel!! Tot slot overziet de analist nog eens het hele toernooi: het is een slecht toernooi, en ik heb altijd een hele brede kijk gehad. Hij zegt het zonder blikken of blozen, terwijl zijn hondje door de studio loopt, want ook dat behoort tot het format van de uitzending.Volgens mij was veel van het gebabbel geelwaardig, totaal uit de wind gegrepen, maar wie ben ik?