Katjesmarkt
Achter in het museum loop ik met een aantal dames uit Limburg
van restaurant de Hanekamp langs het hekwerk met de liefdesslotjes richting het
Zeeuwse kerkje.
Ik vertel over de vele huwelijken hier, over mooie
fotoreportages in het museumpark etc. Wekelijks, zo vertel ik, beloven verliefde stellen hier elkaar eeuwig
trouw en bevestigen als symbool daarvan zo’n slotje. Maar ja, mijmer ik, ik las
ergens dat tegenwoordig ongeveer de helft van de huwelijken niet zo eeuwig meer
is. Algemene herkenning, zo constateer ik.
In het kerkje - uitgelegd dat dit een protestantse kerk is -
wil iemand biechten. Ik ben de beroerdste niet en zeg dat ze na de
rondleiding wel even bij mij langs kan komen dan gaan we wel ergens aan een
tafeltje zitten. Mijn aanbod valt in goede aarde zo te horen.
Even later bij de Jaknikker komt ook de sluiting van de
mijnen ter sprake, deze groep komt immers uit Limburg. Een mevrouw
interrumpeert mijn verhaal en zegt stellig:
“U moet ook vertellen dat Den Uyl uitverkoop heeft gehouden.” Het zit haar hoog: ze herhaalt het nog eens.
In de boerderij uit Zeijen zegt een mevrouw: in zo’n schuur
hielden wij de katjesmarkt (spreek uit: ketjesmarkt.)
“Wat zegt u?”
“De ketjesmarkt, weet ge niet wat dat is? Tegenwoordig
noemen ze dat partnerruil.”
Later terug in de Hanekamp informeer ik of ze me dat van die
ketjesmarkt even wil uitleggen. Dat wil
ze wel, ik begrijp dat de mannen in het
donker bij elkaar kwamen ergens in een schuur en dat ze dan de sleutel in een
hoed deden. Vervolgens mocht ieder een sleutel trekken en als de sleutel paste
dan mocht hij met die vrouw naar bed. Zo was ongeveer het verhaal, ik kon aan
haar gezicht niet zien dat het om iets bijzonders ging. Tegenwoordig noemen ze
dat geloof ik partnerruil, zegt ze, vragend rondkijkend. “Joa”, zegt een ander,
“zo noemen ze dat.”
Ik begrijp dat Katjesmarkt en de kat in het donker knijpen
verwant zijn. Teruglopend denk ik: een soort venstervrijen maar dan voor
echtparen. Staphorst, Noord Nederland of Limburg, wat is eigenlijk het
verschil?
