De lamme en de blinde

Zoals ik al schreef, we bezochten dus Veenhuizen. We vonden het zo interessant dat we ter plekke een afspraak hebben gemaakt voor een overnachting enkele dagen later. Nee, niet in een van de gevangenissen aldaar. Wij boekten een overnachting in hotel-restaurant Bitter en Zoet, gesitueerd in het vroegere ziekenhuis van de drie gestichten die daar ooit begonnen zijn door de Maatschappij van Weldadigheid. Het ziekenhuis droeg de gevelspreuk Vertrouw op God. Geen overbodige aansporing want van hier zijn duizenden paupers naar het kerkhof gebracht. Op dat kerkhof van de drie gestichten liggen er maar liefst 11000 (elfduizend!) naamloos begraven. Het was blijkbaar te veel gevraagd om ze hun naam te geven. Volkomen anoniem werden ze in een twee grote collectieve kuilen onder het zand bedolven. Hoger gesitueerden, ambtenaren, toezichthouders van de gestichten, kregen wel een eigen graf.

Hoe ik dat alles zo precies weet? Wel, dat zit zo. Het voormalig ziekenhuis van de pauperkolonie Veenhuizen herbergt nu een moderne kliniek gespecialiseerd in hernia-operaties, de Ipren-kliniek. Zeer deskundig zijn ze er, ik kan het weten want ik heb het een week na ons eerste bezoek van nabij meegemaakt. Nee, ikzelf was niet object van behandeling, dat was Marian.  Enkele uren na de operatie verliet ze lopend de kliniek. Geheel pijnloos, als dat geen wonder is! Als toegift kreeg ze na de operatie ‘Het Pauperparadijs’ mee, een aangrijpend boek waarin Suzanna Jansen de geschiedenis van het heropvoedingsexperiment, later strafkolonie Veenhuizen beschrijft. In een van de laatste hoofdstukken staat ze op twee door een smal pad gescheiden grasvelden waaronder zes van haar voorouders te midden van die elfduizend naamlozen ooit zijn neergelegd…

Hoe anders verging het ons. Wij verlieten blij en dankbaar de kliniek op weg naar huis. Alleen…twee weken niet mogen zitten, dat is natuurlijk nog wel even een klus. Marian had tevoren bedacht dat een afvalgrijper misschien wel van pas zou kunnen komen. En inderdaad, het ding blijkt voor van alles bruikbaar: om pannen mee uit het aanrecht te halen, om een van het kussen gegleden bril mee op te pakken, om schoenen uit de kast te pakken en om je benen in een pantalon te steken. Ook ik werd creatief. Na een paar moeizame worstelingen van haar om zonder rugbelasting in en van de bank te komen bedacht ik als toegewijd mantelzorger dat het wel handig zou zijn om die bank te verhogen met enkele balkjes. En zo geschiedde, op naar de GAMMA!  Alleen… het bleek toch zo gemakkelijk nog niet om gekromd knielend naast de bank het hele geval met één hand op te tillen. Natuurlijk lukte het wel, met hulp van de buurjongen. De patiënt verplaatst zich nu lichtvoetig in en van de bank, en de mantelzorger… verplaatst zich moeizaam met een stijve rug. Maar de lamme en de blinde: ze tellen hun zegeningen!